Snoeien in de herfst

Sommige mensen hebben nog steeds de neiging de tuin 'winterklaar' te maken. Maar dat is helemaal niet nodig en zelfs geen goed idee. Afgevallen bladeren in de borders tussen de vaste planten beschermen je planten tegen vorst en worden met behulp van wormen en kleine organismen omgezet in vruchtbare grond. Ze helpen je zo je tuingrond te verbeteren. Bovendien vinden insecten en kleine dieren tussen afgevallen blad beschutting en voedsel in de koude, donkere maanden. Daarom is het ook beter om afgestorven bloemstengels en bloemhoofden gewoon aan de planten te laten zitten. Dat ziet er in de winter bovendien fraaier uit dan een geheel kale tuin. Bovendien beschermen de uitgebloeide bloemschermen, zoals die van de hortensia', de jonge knoppen eronder tegen vorst. Kortom, wacht met de grote 'schoonmaak' tot de lente. Toch hebben we wat herfst snoeitips voor je.

Wat snoei je in november?

Wat je in november wel kunt doen is struiken, hagen en bomen snoeien. Dan gaan ze mooi in vorm de winter in en zullen ze volgend jaar weer fris en fruitig uitlopen, groeien en bloeien. Ons tuincentrum in Witmarsum heeft allerlei handig snoeigereedschap in huis en geeft je praktische tips over herfstsnoei.

Hagen snoeien in de herfst

Zowel bladverliezende als wintergroene hagen kun je nu nog een keer mooi in vorm snoeien. Dan gaan ze mooi strak de winter in. Wacht bij bladverliezende hagen met snoeien tot ze al hun blad verloren hebben. De haagbeuk is een uitzondering op deze regel. Gebruik een scherpe, schone snoeischaar of een (elektrische) heggenschaar en snoei de haag een paar centimeter terug en naar boven toe iets smaller, zodat ook de onderste delen genoeg zonlicht vangen.

Bomen snoeien in de herfst

De zogenoemde 'ABC'-bomen kun je in de herfst en tegen het begin van de winter voor de zekerheid beter met rust laten. De esdoorn (Acer), beuk en haagbeuk (Carpinus), maar ook notenbomen, zoals de walnoot en hazelaar, kunnen namelijk gaan bloeden. Dan stromen de sappen van de boom uit de boom, waardoor deze verzwakt. Je snoeit deze soorten alleen als ze volledig in het blad zitten, want dan is er geen kans op bloeden. De meeste andere bomen kun je in de herfst prima snoeien.

• Appel- en perenbomen kun je vanaf november tot en met maart snoeien, mits het niet vriest.  

• Knotbomen, zoals de wilg, en leibomen, zoals de leilinde, kun je van november tot februari 'knotten' en snoeien, mits het niet vriest of eerdaags gaat vriezen.

Bessenstruiken snoeien in november

Na de laatste oogst kun je bramen-, frambozen-, zwarte en rode bessenstruiken terugsnoeien. Wacht totdat ze al hun blad verloren hebben. Snoei alle oude takken die vrucht hebben gedragen tot op de grond af, zodat hun nieuwe scheuten de kans krijgen zich te ontwikkelen. Verbeter ook de luchtcirculatie in het hart van de struik door de middelste scheuten en takken af te knippen.

Rozen snoeien

• Blijf uitgebloeide rozen wegknippen, want bij zacht najaarsweer kunnen ze nog doorbloeien tot de eerste vorst. 
• Uitgebloeide rozenstruiken kunnen tot op kniehoogte (circa 50 centimeter boven de grond) worden teruggesnoeid. 
• Stamrozen zijn kwetsbaar voor herfst- en winterstormen, dus daarvan kun je de dunne uitlopers flink terugknippen tot een oog dat naar buiten uitsteekt. Dan groeien de nieuwe uitlopers in het voorjaar naar buiten. Zo voorkom je takken die elkaar kruisen en zorg je voor een goede luchtcirculatie in het hart van de roos. 
• De lange, dunne uitlopers van klimrozen zijn ook kwetsbaar bij storm en hoosbuien. Snoei deze tot ongeveer de helft tot op de hoofdtak terug. Verwijder ook dode takken.
• Ramblers snoei je nu in principe niet, maar je kunt wel nog zijtakken die hebben gebloeid inkorten. Maar hoe later je snoeit, hoe minder bloemen de plant volgend jaar waarschijnlijk draagt.

Snoeitips

• Snoei niet wanneer het vriest
• Gebruik scherp en schoon gereedschap. Een botte snoeischaar of -zaag zorgt voor rafels rond de snoeiwond en dat verhoogt de kans op schadelijke schimmelvorming
• Kijk eerst van een afstandje welke takken weggehaald moeten worden, zodat je de structuur van de struik of boom behoudt
• Leg een stapeltje gesnoeide takken en twijgen op een hoop in een beschutte hoek van de tuin als schuilplaats voor egels, kikkers, padden en insecten

Wist je dat je de tuin helemaal niet winterklaar hoeft te maken? Dat scheelt een hoop werk! Wel kun je in oktober en november het een en ander snoeien, want 'snoeien doet groeien en bloeien'. Ons tuincentrum in Witmarsum legt uit hoe en wat.