Eikenprocessierups, buxusmot en spinselmot

De tuin bruist van het leven. Helaas horen daar ook een paar vervelende rupsen van motten bij. De eikenprocessierups was wekenlang in het nieuws en veroorzaakte op veel plaatsen onrust en ongemak. De buxussen worden en masse verzwolgen door de rupsen van de vermaledijde buxusmot. En dan zien we ook nog verschillende bomen helemaal ingepakt in de witte weefsels van de spinselmot. Waar komen ze vandaan, wat voor schade veroorzaken ze en… Hoe kom je ervan af!?

De eikenprocessierups

Sinds de jaren negentig is het aantal eikenprocessierupsen toegenomen. In mei, juni en juli zitten veel eikenbomen vol harige rupsen. Ze gaan gaan ’s nachts in lange rijen – als een soort processie, vandaar de naam – op zoek naar voedsel: eikenblad. Het zijn de brandharen van de rups die klachten veroorzaken, zoals jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan de luchtwegen. Ook honden kunnen er deze vervelende kwalen van krijgen. Zelfs als je niet dichtbij de boom of bomen komt kun je er last van hebben, want de microscopisch kleine brandharen laten makkelijk los en worden soms met spinsels en al door de wind meegenomen.

Het is raadzaam niet zelf te proberen de rupsen te verdelgen. Na een paar weken zullen de rupsen veranderen in nachtvlinders en is het leed geleden.

Bij jeuk of huiduitslag is het belangrijk niet te gaan krabben of wrijven. Probeer de brandharen te verwijderen met plakband of een kleefpleister en spoel de huid af met lauw water. Een verzachtende crème op basis van menthol of Aloë Vera kan de jeuk verlichten. Stop je kleding meteen in de wasmachine en draai deze op minstens  60 graden Celsius. Als je ogen geïrriteerd zijn kun je deze voorzichtig spoelen met lauw water.

De buxusmot

We hebben het hier helaas al eerder over gehad. De buxusmot veroorzaakt overal een enorme kaalslag. De rupsen van de buxusmot, een zwart-witte Aziatische nachtvlinder die hier met een lading geïmporteerde, geïnfecteerde buxussen terecht is gekomen, kunnen een plant in korte tijd kaalvreten. Ze zijn moeilijk te zien, want ze zitten een stuk onder de buitenste bladeren verstopt. Het eerste wat je zal opvallen is dat er kale plekken in de buxus ontstaan, met aan de voet daarvan ‘fijngemalen’ blaadjes. Controleer je buxussen daarom regelmatig en voel met je vingers tussen de takken of je een plakkerige substantie en spinsels tegenkomt. Daarin zitten de felgroene rupsen met een zwarte kop en zwarte stippen. Ze slaan vooral eind april, begin mei en in augustus toe. Bestrijd de rupsen door ze met de hand te verwijderen en vervolgens fijn te knijpen, door te knippen met een snoeischaar of erop te gaan staan. Of met biologische insecticiden, die verkrijgbaar zijn in ons tuincentrum in Witmarsum. Geef de buxus vervolgens regelmatig speciale buxusvoeding.

De spinselmot

Niet te verwarren met de eikenprocessierups, die ook gesponnen netten of webben maakt. De wit-gele, zwart gestipte rupsen van de spinselmot weten in een mum van tijd hele bomen in te pakken met grote witte dekens van zijden draden, meestal in de maanden mei en juni. Ze hebben een voorkeur voor krentenboompjes, appel- en perenbomen en de gewone vogelkers (Prunus padus). Het ziet er niet fijn uit en de rupsen verslinden ook veel bladeren, maar gelukkig zijn deze rupsen ongevaarlijk voor mens en boom. En ook deze rupsen zullen zich na vier tot zes weken verpoppen tot nachtvlinders. Dan zijn ze vanzelf weer gevlogen!